Trong thời gian vừa qua, khi dạo một vòng các tụ điểm ca nhạc sống, các nơi cung cấp âm thanh ánh sángtôi nhận thấy hầu hết soundman đều vướng vào một khuyết điểm không đáng có về cân chỉnh AT, đó là sự cân bằng âm sắc giữa nhạc live và playback.
Khi chơi nhạc live, có ban nhạc phụ trợ, AT tốt hay xấu là do thiết bị và người chỉnh, chuyện này không nói đến. Nhưng bỗng nhiên có ca sĩ nào đó, chưa tập trước với ban nhạc (điều hay xảy ra), bắt buộc soundman phải cho họ phải hát với phần đệm bằng đĩa, CD hay MD. Khuyết điểm bắt đầu bộc lộ từ chỗ này, tiếng nhạc phát ra từ đĩa hoàn toàn khác âm sắc với AT của ban nhạc vừa trình diễn trước đó. Tiếng nhạc này tôi nghe mờ nhạt hẳn, tùy SK lớn nhỏ mà độ sai lệch nhiều hay ít, chỗ nào tệ quá thì nghe như tiếng nhạc từ cõi âm vọng về (sic), khán giả mù tịt về AT cũng nhận ra, hoàn toàn không phù hợp với hoàn cảnh biểu diễn trên SK live, ngay cả ở những SK danh tiếng cũng không tránh khỏi khuyết điểm này. Vấn đề này là vì sao? Trên lý thuyết, tiếng nhạc đệm ở đĩa được thu ở studio phải hay hơn live band vì ở đó nó đã được mông má thêm rất nhiều. Ở đây chỉ nói về âm sắc của AT, chưa bàn tới sự việc cái hồn của bài nhạc khi trình diễn live.
Các bạn có bao giờ để ý đến vấn đề này chưa?
Tôi đã nhận biết khuyết điểm này từ lâu rồi, vì khi so sánh với những show quốc tế do chuyên gia nước ngoài điều khiển mà tôi có tham gia, hình như họ không bao giờ mắc phải khuyết điểm này. Nhưng biết thì cũng để bụng, tôi bản thân không phải soundman nên cũng không bàn sâu vào chuyện này, cho tới khi tình cờ vào 1 Bar disco có phụ diễn ca nhạc tăng cường, do bạn tôi phụ trách AT. Tôi ngạc nhiên vì AT ở đây rất hài hòa giữa đệm nhạc bằng ban nhạc và đĩa, hầu như khó phân biệt được. Đôi khi vì ngại lên xuống SK khi đổi sang hát đĩa, ban nhạc tắt âm lượng nhạc cụ chơi giả luôn rất bốc, vậy mà mà khó có thể ai biết.
Kiểm tra thiết bị, cũng bình thường như các hệ thống khác, không có gì đặc biệt. Sau 1 thời gian suy nghĩ, tìm tòi, tôi đã tìm ra căn nguyên, có thể giải thích rất đơn giản: Bar này là bar disco, loại hình chính là discotheque, sau này mới có thêm phần ca nhạc. Dĩ nhiên khi cân chỉnh, soundman phải làm phần này trước (disco), thời gian sau mới qua live band. Trong quá trình khá dài này, với sự chăm chút khi cân chỉnh, vô tình soundman đã làm đúng theo logic cơ bản của việc cân chỉnh AT, đó là sự tuyến tính âm sắc giữa tín hiệu in và out. Hoàn thành tốt việc này rồi, sang phần ca nhạc chỉ cần chỉnh từng vocal, nhạc cụ trên mỗi channel mixer sẽ dễ hơn rất nhiều, vì giải tần nào cũng có đủ rồi, ít phải thêm bớt.
Trên SK ca nhạc, nhiều bạn mắc phải lỗi là khi vào show, bạn cứ chăm chăm chỉnh phần nhạc cụ trước, rồi tới phần ca sĩ. Có thể bạn tạo ra được AT khá tốt nhờ chăm chút cho từng channel, nhưng cái gốc của AT thì không bao giờ đạt được. Giàn nhạc cụ ở SK VN không bao giờ đủ các giải tần cả, còn thiếu nhiều âm sắc bạn chưa bao giờ xử lý đến. Có trường hợp, xong phần ban nhạc rồi, quay sang chỉnh CD thì lại lòi ra cái dở. Chỉnh EQ lại thì tất cả những nhạc cụ đâm ra sai, chẳng lẽ làm lại từ đầu, thế là đành buông xuôi cho phần nhạc được đến đâu thì được, khuyết điểm muôn đời là ở đó.
Rút kinh nghiệm trên đây, khi vào show, bạn ráng bỏ chút thì giờ chỉnh CD nhạc trước, nếu có thời gian thì làm cầu kỳ hơn theo link hướng dẫn sau, rồi sau đó mặc sức bạn trổ tài chỉnh mixer theo ý mình, bạn nhé
(Tác giả : Tuyên Phúc)
