Khối nguồn nuôi

Nội dung : Nhiệm vụ của khối cấp nguồn, sơ đồ tổng quát, mạch chỉnh lưu và mạch lọc, Mạch ổn áp tuyến tính, Các hư hỏng thường gặp của khối cấp nguồn và phương pháp kiểm tra sửa chữa.        1. Khối nguồn nuôi    Nhiệm vụ của khối cấp nguồn là cung cấp nguồn 1chiều 12V ổn định cho máy hoạt động, điện áp vào là nguồn xoay chiều 220V AC không ổn định. Sơ đồ khối - khối nguồn nuôi Biến áp có nhiệm vụ đổi điện 220V AC xuống điện áp 18V AC Mạch chỉnh lưu cầu và lọc chỉnh lưu điện áp xoay chiều AC thành điện áp một chiều DC Mạch ổn áp tuyến tính : có nhiệm vụ giữ cho điện áp ra cố định và bằng phẳng cung cấp cho tải tiêu thụ .   Mạch giảm áp, chỉnh lưu và mạch lọc . Biến áp và mạch chỉnh lưu cầu, mạch lọc Biến áp nguồn : Điện áp vào  = 220V 50Hz , Điện áp ra  = 18V D1, D2, D3, D4 là mạch chỉnh lưu cầu , chỉnh lưu điện AC thành DC Tụ C1 : 2200µF/25V  là tụ lọc nguồn chính Biến áp và mạch chỉnh lưu cầu, mạch lọc trong thực tế.    Mạch ổn áp tuyến tính : Nhiệm vụ : Mạch ổn áp tuyến tính có nhiệm vụ => Tạo ra điện áp đầu ra ổn định và bằng phẳng, không phụ thuộc vào điện áp vào,  không phụ thuộc vào dòng điện tiêu thụ   Sơ đồ tổng quát Sơ đồ tổng quát mạch ổn áp tuyến tính Điện áp vào là nguồn DC không ổn định và còn gợn xoay chiều. Điện áp ra là nguồn DC ổn định và bằng phẳng Mạch lấy mẫu là lấy ra một phần điện áp đầu ra,  điện áp lấy mẫu tăng giảm tỷ lệ với điện áp đầu ra . Mạch tạo áp chuẩn : là tạo ra một điện áp cố định Mạch dò sai : so sánh điện áp lấy mẫu với điện áp chuẩn để phát hiện sự biến đổi điện áp ở đầu ra và khuếch đại thành điện áp điều khiển quay lại điều chỉnh độ mở của đèn công xuất, nếu điện áp giảm thì áp điều khiển , ĐKhiển cho đèn công xuất dẫn mạnh, và ngược lại . Đèn công xuất : khuếch đại về dòng điện và giữ cho điện áp ra cố định .    Sơ đồ chi tiết của mạch ổn áp tuyến tính máy Samsung Mạch ổn áp tuyến tính trong Ti vi Samsung 359R Mach tạo áp lấy mẫu gồm R5, VR1, R6 , điện áp lấy mẫu được đưa vào cực B đèn Q2 . Mạch tạo áp chuẩn gồm Dz và R4, điện áp chuẩn đưa vào cực E đèn Q2 Q2 là đèn dò sai , so sánh hai điện áp lấy mẫu và điện áp chuẩn để tạo ra điện áp điều khiển đưa qua R3 điều khiển độ hoạt động của đèn công xuất Q1 Q1 là đèn công xuất R1 là điện trở phân dòng Tụ 2200µF là tụ lọc nguồn chính .    Nguyên tắc ổn áp như sau : Giả sử khi điện áp vào tăng hoặc dòng tiêu thụ giảm => Điện áp ra tăng lên=> điện áp chuẩn tăng nhiều hơn điện áp lấy mẫu => làm cho điện áp UBE đèn Q2 giảm => đèn Q2 dẫn giảm => dòng qua R3 giảm => đèn Q1 dẫn giảm ( vì dòng qua R3 là dòng định thiên cho đèn Q1 ) => kết quả là điện áp ra giảm xuống, vòng điều chỉnh này diễn ra trong thời gian rất nhanh so với thời gian biến thiên của điện áp, vì vậy điện áp ra có đặc tuyến gần như bằng phẳng.       Trường hợp điện áp ra giảm thì mạch điều chỉnh theo chiều hướng ngược lại.   2. Hư hỏng thường gặp của khối cấp nguồn     1) Không có điện vào máy, không có tiếng, không có màn sáng. Máy không màn sáng, không hình, không vào điện    Nguyên nhân : Cháy biến áp nguồn, hoặc đứt cầu chì. Cháy các Diode của mạch chỉnh lưu  Kiểm tra : Kiểm tra biến áp nguồn : Để đồng hồ thanh x1W  và đo vào hai đầu phích cắm điện AC, nếu kim đồng hồ không lên => là biến áp nguồn bị cháy, nếu kim lên vài chục ohm là biến áp bình thường. Đo kiểm tra trên các Diode chỉnh lưu cầu Cuối cùng ta cấp điện và đo trên hai đầu tụ lọc nguồn chính phải có 18V DC    2) Hình ảnh bị uốn éo, có tiếng ù ở loa . Hình ảnh bị uốn éo    Nguyên nhân :       Bản chất của hiện tượng trên là do điện áp cung cấp cho máy đã  bị nhiễm xoay chiều 50Hz vì vậy nguyên nhân là : Hỏng tụ lọc nguồn chính 2200µF/25V Hỏng một trong số các Diode chỉnh lưu cầu Hỏng mạch ổn áp tuyến tính   Kiểm tra : Kiểm tra cầu Diode, nếu cầu Diode bình thường thì đo sụt áp trên 4 Diode phải bằng nhau, nếu điện áp này lệch là có 1 hoặc 2 trong số 4 Diode bị hỏng Đo điện áp DC trên tụ lọc nguồn chính phải có 18V DC, nếu điện áp này giảm < 18V là tụ lọc nguồn bị khô . Kiểm tra điện áp DC ở đầu ra của nguồn ổn áp tuyến tính có khoảng 11V => 12V, và điều chỉnh biến trở nguồn (VR1) điện áp đầu ra phải thay đổi, nếu điện áp ra quá cao khoảng 15V hoăc quá thấp khoảng 7V và điều chỉnh biến trở VR1 không tác dụng là hỏng mạch ổn áp tuyến tính.